Node.js ile CLI Araçları Oluşturma

Bu makalede, Node.js kullanarak CLI (Command Line Interface) araçlarının nasıl oluşturulacağını adım adım inceleyeceğiz. CLI araçları, komut satırı üzerinden çeşitli görevleri otomatikleştirmek ve kolaylaştırmak için oldukça kullanışlıdır. Bu rehberde, basit bir CLI aracının nasıl oluşturulacağını ve kullanıma sunulacağını öğreneceksiniz.

CLI Nedir?

CLI (Command Line Interface), terminal veya komut satırı aracılığıyla etkileşimli olarak kullanılan bir programdır. Kullanıcılar komut yazarak bu programları çalıştırabilir ve çeşitli görevleri gerçekleştirebilirler. İki yaygın CLI aracı şunlardır:

Npm (Node Package Manager): Node.js modüllerini yönetmek için kullanılır.
Git: Sürüm kontrol sistemi olarak yazılım projelerini yönetmek için kullanılır.

GUI Nedir?

GUI (Graphical User Interface), grafiksel kullanıcı arayüzü anlamına gelir ve kullanıcıların görsel bileşenler (düğmeler, pencereler, simgeler) aracılığıyla programlarla etkileşimde bulunmasına olanak tanır. Kullanıcılar, fare ve klavye gibi giriş cihazlarıyla bu bileşenleri kullanarak programları kontrol edebilirler. Örnekler arasında Windows, macOS ve çoğu mobil uygulama bulunur.

CLI ve GUI Arasındaki Farklar

Kullanıcı Etkileşimi:

CLI: Kullanıcılar komut yazarak programlarla etkileşime girer. Bu, daha fazla teknik bilgi gerektirebilir, ancak aynı zamanda daha güçlü ve esnek komutlar sağlar.
GUI: Kullanıcılar görsel bileşenlerle etkileşime girer. Bu, genellikle daha sezgisel ve kullanıcı dostudur, ancak bazı ileri düzey görevler GUI üzerinden yapılamayabilir.

Kullanım Alanları:

CLI: Sistem yönetimi, yazılım geliştirme, otomasyon ve diğer teknik görevler için idealdir. Örneğin, sunucu yönetimi ve script yazma gibi işlemler CLI ile daha verimli yapılabilir.
GUI: Genel kullanıcılar ve görsel olarak yoğun uygulamalar için uygundur. Örneğin, fotoğraf düzenleme, oyunlar ve web tarayıcıları GUI kullanarak daha rahat bir kullanıcı deneyimi sunar.

Performans ve Kaynak Kullanımı:

CLI: Genellikle daha hafif ve hızlıdır çünkü grafiksel bileşenler gerektirmez.
GUI: Daha fazla sistem kaynağı kullanır çünkü grafiksel bileşenler ve kullanıcı etkileşimleri için daha fazla işlem gücü gerektirir.

Basit Bir CLI Aracı Oluşturma

Bu bölümde, Node.js kullanarak basit bir CLI aracının nasıl oluşturulacağını öğreneceğiz. Üç temel adımda bu işlemi gerçekleştireceğiz: Npm projesi başlatma, kod yazma ve CLI paketine dönüştürme.

Adım 1: Npm Projesi Başlatma

Yeni Klasör Oluşturma: Öncelikle proje için bir klasör oluşturun. Bu örnekte klasör adını my-custom-cli olarak belirledik.
```
mkdir my-custom-cli
```
Proje Klasörüne Gitme: Terminalde oluşturulan klasöre gidin.
```
cd my-custom-cli
```
Npm Projesi Başlatma: npm init --yes komutu ile varsayılan değerlerle yeni bir package.json dosyası oluşturun.
```
npm init --yes
```

Proje Adını Değiştirme: package.json dosyasında proje adını bilgen-yazilim-akademi-cli olarak değiştirin. Bu adımda, paketinizi npm registry'ye yüklemeyi planlıyorsanız benzersiz bir isim seçmeniz önemlidir.

{
  "name": "bilgen-yazilim-akademi-cli",
  "version": "1.0.0",
  "description": "",
  "main": "index.js",
  "scripts": {
    "test": "echo \"Error: no test specified\" && exit 1"
  },
  "author": "",
  "license": "ISC"
}

Adım 2: Kod Yazma

Yeni Dosya Oluşturma: Proje klasöründe index.js adında yeni bir dosya oluşturun.
```
type nul > index.js
```
Log Mesajı Ekleme: index.js dosyasına basit bir log mesajı ekleyin.
```
console.log('Bilgen Yazilim Akademi CLI Aracı');
```

Adım 3: CLI Paketine Dönüştürme

Shebang Ekleme: index.js dosyasının en üstüne #!/usr/bin/env node satırını ekleyin. Bu satır, işletim sistemine bu dosyanın Node.js ile çalıştırılacağını belirtir.
```
#!/usr/bin/env node
console.log('Bilgen Yazilim Akademi CLI Aracı');
```

Bin Alanı Ekleme: package.json dosyasına bin alanı ekleyin. Bu alan, paketin yürütülebilir bir dosya olarak nasıl kullanılacağını belirtir.

{
  "name": "bilgen-yazilim-akademi-cli",
  "version": "1.0.0",
  "bin": {
    "bilgen-yazilim-akademi": "./index.js"
  },
  "description": "",
  "main": "index.js",
  "scripts": {
    "test": "echo \"Error: no test specified\" && exit 1"
  },
  "author": "",
  "license": "ISC"
}

CLI Aracını Test Etme

Global Yükleme: npm install -g komutu ile CLI aracını global olarak yükleyin. Windows kullanıcıları için sudo kullanmaya gerek yoktur.
```
sudo npm install -g
```
CLI Aracını Çalıştırma: Yükleme tamamlandıktan sonra bilgen-yazilim-akademi komutunu terminalde çalıştırın. Bu komut, index.js dosyasındaki log mesajını görüntüler.
```
bilgen-yazilim-akademi
```

Gelecek Adımlar

Seçenekleri Geçme: CLI aracına nasıl seçenekler geçileceği ve bu seçeneklerin nasıl işleneceği bir sonraki adımda anlatılacaktır.
Etkileşim Eklemek: CLI aracına nasıl etkileşim ekleneceği ve kullanıcıdan nasıl girdi alınacağı da ilerleyen videolarda ele alınacaktır.

Sonuç

Bu makalede, Node.js kullanarak basit bir CLI aracının nasıl oluşturulacağını detaylı bir şekilde inceledik. CLI araçları, geliştiricilere komut satırı üzerinden çeşitli görevleri otomatikleştirme ve yönetme imkanı sunar. Bu rehberdeki adımları takip ederek kendi CLI araçlarınızı oluşturabilir ve kullanıma sunabilirsiniz. Gelecek adımlarda, CLI aracınıza daha fazla işlevsellik ve etkileşim eklemeyi öğrenebilirsiniz.